۱۳۸۸ اردیبهشت ۱۴, دوشنبه

پيش درآمدي بر گزينه هاي افزايش درآمد خانوار روستايي

بيكاري فصلي و بيكاري پنهان در روستا، منبع بالقوه كسب درآمدهاي نو


جوامع روستايي معمولاً تمام، يا بخش بزرگي از اعضاي يك خانواده از راه فعاليت‌هاي بومي مانند كشاورزي، دامداري و... كسب درآمد مي‌كنند. به عبارتي مي‌توان گفت كسب و كارهاي خانوادگي در روستا نقش اساسي در توليد درآمد براي خانوارهاي روستايي دارد. اگر از اين بُعد به قضيه نگاه كنيم، پس بايد انتظار داشته باشيم هر خانوار روستايي بسته به شغل و كسب و كار محلي كه دارد، در ايام خاصي از سال و يا حتي ساعات به خصوصي در طول روز فراغت داشته باشد. مثلاً يك كشاورز برنج در سرتاسر سال، تنها دو فصل به كاشت و داشت و برداشت مي‌پردازد و بقيه‌ي سال را بايد با درآمد حاصل از آن دو فصل بگذراند، به اين نوع بيكاري، در اصطلاح، بيكاري فصلي مي‌گوييم. به همين جهت بحث افزايش درآمد در روستا هم مفيد و هم بسيار پر طرفدار است.
البته نوع ديگري از بيكاري هم در روستاها مشاهده مي‌شود كه بيكاري پنهان نام دارد و اين بيكاري زماني است كه به ظاهر افراد روستا همگي در فصول كشت و كار بيكار نيستند، ولي روستايياني كه به طور تمتم وقت در مزارع كار مي‌كنند، خدماتي را ارائه مي‌دهند كه نيازمند وقت و يا افراد كم‌تري است. البته علت اين نوع از بيكاري را مي‌توان افزايش جمعيت روستاها دانست كه براي اشتغال آنان مشاغل جديدي طراحي و ايجاد نشده است و اغلب اين نوع بيكاري زمينه‌هاي مهاجرت به شهرها و پرداختن به كارهايي باشد كه نيازمند مهارت‌هاي كم‌تري است.
بنابراين خانواده روستايي اولين ابزار كسب درآمد اضافي را به وفور دارد، و آن «زمان» و «نيروي انساني» است. توجه داشته باشيد كه امروزه كساني هستند كه در هر ثانيه ميلياردها ميليارد واحد پولي درآمد كسب مي‌كنند.
اما علاوه بر زمان و نيروي كار، كه به آن توجه كمي مي‌شود، آن‌چه به عنوا يك خطر جوامع روستايي را از رشد درآمد باز مي‌دارد، افزايش مصرف و شيوه‌ي زندگي روستايي مصرف‌زده است. مردم در روستا تلاش مي‌كنند درآمد بيشتري كسب كنند تا هرچه بيشتر بتوانند ظواهر زندگي شهري را به روستاها ببرند. اگر اندكي تأمل كنيد مي‌بينيد كه اگر خانواده‌اي مي‌تواند لوازم زندگي خودش را به راحتي ارتقا دهد، پس حتماً داراي درآمد اضافه است. توجه كنيد كه اضافه درآمد به معناي آن قسمت از درآمد است كه پس از انجام هزينه‌هاي ضروري زندگي (مانند خوراك و پوشاك و...) باقي مي‌ماند.